در این مقاله قصد بررسی تاثیر فضای سبز در محیط را داریم. همانطور که می دانید طراحی و اجرای فضای سبز خصوصا در سطح شهر، نقش بسزایی در بهبود شرایط عمومی شهروندان داشته و می تواند با آلودگی هوای کلان شهرهایی مثل تهران مقابله کند.
اما برای طراحی این فضاها رعایت اصول و در نظر داشتن فاکتورهایی لازم است که در ادامه به صورت گسترده به شرح و توضیح آن می پردازیم.
طراحی و اجرای فضای سبز، ترکیبی از هنر و تخصص
که در دیزاین فضاهای سبز و باغبانی آن ها علاوه بر ذوق هنری و سلیقه طراحان بهره گیری از مولفه تخصص و تبحر نیز لازم و بدیهی است. بنابراین مهندسان و معماران شهر سازی هنر و تجربه خود را ضمیمه کار گروهی و فعالیت های باغبانی کرده و بستری مناسب برای ایجاد فضاهای سبز شهری به وجود می آورند. اما طراحی و اجرای فضای سبز تنها منحصر به محیط های سطح شهر نمی شود و حیطه های زیادی مثل محوطه سازی ویلا ، ساختمان های مسکونی و اداری و همچنین باغ ها و فضاهای روستایی را نیز در بر می گیرد.
امروزه مردم شهر نشین و ساکن کلان شهرها، نسبت به ایجاد فضای سبز در پشت بام خانه های خود و استفاده حداکثری از فضای موجود نیز استقبال فراوانی نشان داده و متخصصان طراح را برای ایجاد این فضاها فرا می خوانند. روف گاردن تجربه زیبا و بدیع سپری کردن اوقات فراغت در ارتفاع و در کنار فضای سبز و گیاهان طبیعی را مهیا می کند و سبب می شود قطعه ای از طبیعت را به منزل خود در شهر بکشانید و از وجود آن نهایت لذت را ببرید.
آلودگی های فراوان زیست محیطی و ازدیاد و ازدحام جمعیت ها و جوامع شهری، زندگی شهر نشینان را از آرامش هرچند نسبی جدا کرده و آلودگی های صوتی نیز مزید بر علت شده است و تمام این ها مردم را نسبت به ایجاد فضای سبز در محیط خانه هایشان ترغیب می کند.
طراحان از چه ابزار و المان هایی برای طراحی و ایجاد فضای سبز بهره می گیرند؟
ساخت حوض های طبقاتی، آبنماها و برکه ها: همه افراد در اینکه آب مایه حیات بوده و وجودش در محیط سرزندگی و آبادانی را یادآور می شود، هم عقیده هستند؛ لذا یکی از المان های مناسبی که در طراحی فضای سبز شهری یا خانگی به کمک طراحان می آید، آبنما یا حوض است که معمولا آن را در پارک ها و محیط های سبز سطح شهر، همراه با فواره هایی برای ایجاد نمایی زیبا از جریان آب، مشاهده می کنیم. صدای شرشر آب و جریان یافتن آن، تلالو نور ساطع شده از قطرات آب و پژواک های زیبایی که توسط حرکت آب یا ورود قطرات دیگر به آن ایجاد می شود، منظره ای چشمگیر و آرامبخش را به ارمغان می آورد که کمتر کسی نسبت به تماشای آن بی تمایل است.
باید بدانید که نگهداری و رسیدگی به آبنما یا حوض نیز با سهولت همراه بوده و شما را با چالش مواجه نخواهد کرد و شما بجز تعویض آب و صرف انرژی برای پاکسازی دوره ای برکه ساخته شده در فضای سبزتان، با مسائل دیگری مواجه نخواهید بود. ایجاد آبنما در ذخیره سازی آب و فراهم کردن بستری مناسب جهت ادامه حیات گیاهان آبزی نیز اثر دارد و علاوه بر زیباسازی محیط فواید دیگری را نیز به همراه دارد.
ساخت استخر اقدامی موثر برای اجرای فضای سبز:
در صورتی که ابعاد و وسعت مکان مورد نظر شما به اندازه کافی بزرگ باشد، می توانید در طراحی آن از استخر بهره بگیرید و به این وسیله علاوه بر ایجاد جلوه های بصری بیشتر، لذت شنا کردن در روزهای گرم تابستانی را نیز تجربه کنید.
ساخت آلاچیق ایده ای مناسب برای اجرای فضای سبز منحصر به فرد: آلاچیق ها یا سایه بان ها و پناهگاه های چوبی، علاوه بر نقش اثر گذاری که در زیبایی ظاهری فضاهای سبز دارند، امکان پناه ماندن از باران و نور مستقیم آفتاب را برای کسانی که در فصل های مختلف قصد گذران وقت در فضای آزاد دارند، فراهم می کند. آلاچیق ساختاری مناسب برای استراحت و راحتی افراد دارد و هم نشینی های دوستانه و صمیمی را ممکن می کند. به طور کلی امروزه از آلاچیق چه در فضاهای سبز شخصی و خانگی و چه در محیط های عمومی و شهری استفاده زیادی می شود.
استفاده از سنگ ها و سنگ ریزه ها : بهره گیری از سنگ های رودخانه ای، سنگ های طبیعی و حتی سنگ های ساختمانی در دیزان فضای سبز و خصوصا قسمت ورودی آن نقش بسزایی دارد و تجربه قدم زدن و گذران وقت در طبیعت را بهتر و بیشتر القا می کند.
نور پردازی با شرایط مناسب، فضای سبز را با زیبایی و گیرایی بیشتری همراه می کند: نحوه قرار گیری و جایگاه قرار دادن چراغ ها و نور پردازها از اقداماتی است که باید با نهایت دقت و توجه انجام شود تا توجه بیننده را بهتر و بیشتر به زیبایی های فضا جلب کند.
برای حفظ و نگهداری مناسب گیاهان ور فضای سبز، چه نکته هایی مورد توجه هستند؟
آبیاری محیط: در اختیار قرار دادن میزان آب کافی به گیاهان و درختان فضا، رشد و پرورش مناسب آن ها را تضمین می کند و سبب می شود که درختان شاداب و سرزنده به نظر بیایند. هدف از ایجاد فضای سبز تداعی طبیعت و احیای حس نشاط و آبادانی است و اگر گیاهان و درخت ها خشک و پژمرده باشند، این هدف به درستی عملی نخواهد شد. بنابراین لازم است به آبیاری درختان جوان رسیدگی فراوان شود تا پرورششان با مشکل روبرو نشود و بتوانند ریشه های محکم و بلند خود را به خوبی در خاک تثبیت کنند. برای دیگر درختان و گیاهان نیز به نسبت ویژگی های هریک از آن ها دوره های مشخص زمانی برای آبیاری تعیین کرده و از خشک شدن آن ها ممانعت کنید.
استفاده از کود برای تقویت و پرورش بهتر گیاهان: برای رشد مناسب گیاهان و بخصوص درخت های فضا، اضافه کردن کود به خاک آن ها پیشنهادی منطقی است. بنابراین لازم است به تناسب شرایط و نیاز خاک و گیاهان کودهای مناسبی را برای آن ها در نظر گرفته و در اختیارشان قرار دهید. مواد و عناصری نظیر گوگرد، کلسیم و فسفر تاثیر فوق العاده ای در بهبود رشد گیاهان خواهند داشت و لازم است استفاده از آن ها نیز در دستور کار باغبانی قرار گیرد.
استفاده از آفت کش ها برای حفظ سلامت و شادابی گیاهان: سم ها و آفت کش های گیاهی در محافظت از درختان و گیاهان حرف اول را می زنند. از آنجا که گیاهان باغ یا محوطه شما طی فصول مختلف سال در معرض آفات و زیان های گیاهی قرار دارند نباید نسبت به استفاده از سم ها سهل انگاری شود. این آفات علاوه بر نفوذ و ایجاد تاثیر منفی در گیاهان، ممکن است به زندگی شما نیز وارد شده و ایجاد بیماری کنند. بنابراین لازم است اقدامات مناسب جهت از بین بردن آن ها را جدی بگیرید.
هرس کردن گیاهان باید به موقع و به شکل مناسب انجام شود: هرس کردن گیاه و قطع کردن جزئی یا عمیق بخش هایی از ریشه، شاخه، برگ یا حتی تنه درختان موجب از بین بردن بخش های هرز و بی کیفیت شده و رشد کیفی گیاهان را میسر می کند. لذا توجه به هرس کردن دوره ای درختان و گیاهان باید در برنامه فعالیت های باغبانی وجود داشته باشد.
وظیفه شرکت طراحی و اجرای فضای سبز چیست؟
این موسسات محیط زیستی موظف هستند تا با بهره گیری از آخرین متدهای جهانی طراحی و دیزاین فضای سبز و نیز اتکا به تجربه و تخصص خود، بهترین فضا را به نسبت بودجه، مساحت، سلیقه کارفرما و شرایط زیست محیطی ایجاد نمایند و برای جلب رضایت افراد اهتمام ورزند.
طراحی و اجرای باغچه در دکوراسیون داخلی
در کنار اجرای فضاهای سبز عمومی، نیمه عمومی و شهری که امروزه جزء لاینفکی از فعالیت های عمرانی و شهرسازی محسوب می شود، بسیاری از افراد راغب هستند تا فضای سبز را انحصارا به خانه های خود بیاورند و ردپای این عملکرد را در جوامع شهر نشین نیز به وفور مشاهده می کنیم. استفاده از طرح های نوین برای ایجاد فضای سبز به بخش حائز اهمیتی از دیزاین و دکوراسیون داخلی منازل مرتبط می شود و اغلب طراحان نسبت به بهره گیری از آن توجه نشان می دهند.
امروزه با توجه به پیشرفت و ارتقای علم مهندسی معماری و طراحی فضای سبز، افراد قادرند با سهولت بیشتری به دیزاین فضای پیرامون منازل خود بپردازند و فضاهای سبز زیبایی را متناسب با خواست و سلیقه خود ایجاد نمایند. البته علاوه بر استفاده از هنر و توجه به بخش ظاهری ماجرا، رعایت اصول و استانداردهای مناسب فنی و مهندسی نیز لازم الاجرا است و هریک از مراحل اجرای فضای سبز باید در نهایت احتیاط و متکی به علوم و فنون رایج و قابل استناد صورت بگیرد.
برای طراحی و اجرای فضای سبز چه هزینه هایی باید متحمل شویم؟
بدیهی است که هزینه های ناشی از دیزاین و طراحی فضای سبزی که مد نظر دارید به نسبت ابعاد و مساحت آن محیط و همچنین میزان فعالیت، اقدامات و مراتبی که طراحان صرف اجرا و مهیا کردن فضای مورد نظر شما نموده اند متغیر است. البته انتخاب نوع و تعداد المان ها و ابزارها و کیفیت تجهیزات انتخابی نیز در کمیت این هزینه ها نقش دارند.
اصول طراحی و اجرای فضای سبز در تهران
تهران به عنوان پایتخت و پر جمعیت ترین شهر ایران، جامعه شهر نشین زیادی را در خود جای داده است. آلودگی های متعدد و متوالی حاکم بر این شهر، فعالیت های زیست محیطی و مشارکت در ایجاد فضای سبز را به نوعی وظیفه برای شهروندان تبدیل کرده است. به بیان دیگر مجزا از نقش شهرداری شهر و مهندسان و معماران عمرانی و شهرسازی که به اقدامات عمومی و ایجاد محیط های سبز همگانی می پردازند، ساکنان شهر نیز قادر هستند که در محوطه منازل خود فضای سبزی هرچند کوچک ایجاد کنند. این اقدام علاوه بر نقش بسزایی که در کنترل آلودگی و زیباسازی شهر دارد، می تواند یکی از بهترین فعالیت های فردی جهت تغییر روحیه و احیای شادابی تلقی شود. کارهای روزمره و مشغله های فکری و درگیری های متعدد که با آلودگی هوا و آلودگی های صوتی ادغام شده، بسیاری از افراد شهر نشین را کلافه و ذهنشان را دچار تشویش کرده است اما می توانید با ایجاد فضای سبز به عنوان نشانه ای برجسته از سرزندگی و نشاط کمی از اثرات منفی موارد ذکره شده بکاهید.
نکات طراحی و اجرای فضای سبز در تبریز
تبریز به عنوان شهری بزرگ و توریست پذیر، از پیشگامان فعالیت در حیطه طراحی نوین و اجرای فضای سبز در محیط های عمومی و شخصی است. امروزه در شهر تبریز مهندسان و معماران از آخرین طرح ها و مدرن ترین المان ها برای طراحی فضاهای سبز بهره می گیرند و به همین دلیل است که علاوه بر محیط های شهری، فضاهای مسکونی نیز آراسته به طراحی های ویژه محیط زیستی و فضای سبز هستند.
طراحی و اجرای فضای سبز در گیلان
شهر سرسبز گیلان به واسطه هوای دلپذیر و طبیعت بکر و چشم اندازهای زیبایش سالانه میزبان عده قابل توجهی از هموطنان برای تفریح و گردش خصوصا در ایام تعطیلات است. از این رو طراحی های فضای سبز در این سرزمین باید با جلوه بیشتری همراه باشد. علاوه بر این ها خرید یا اجاره ویلا در این شهر بسیار زیاد است و افراد زیادی نسبت به طراحی فضای سبز و باغ های خود تمایل دارند. در این شهر نیز با مرور زمان جدیدترین و بدیع ترین طرح های دیزاین داخلی و طراحی فضا نهادینه می شود و هر روز عده بیشتری به آراستن فضای سبز اطراف خود روی می آورند. طراحی و اجرای فضای سبز در رشت از مزایای زیادی نیز برخوردار است. خاک حاصلخیز و بارش های متوالی این شهر، شرایط آب و هوایی بسیار مساعدی را برای حیات گیاهان ایجاد می کند و انگیزه افراد را نسبت به اقدام برای ایجاد فضای سبز شهری صدچندان می نماید.
روند طراحی و اجرای فضای سبز در مازندران
استان مازندران را می توان از استان های صنعتی و اثر گذار ایران دانست. امروزه در خانه های این استان اثرات زیادی از طراحی فضای سبز و اجرای المان های آن مشاهده می کنید. استفاده از سنگ فرش و آبنما و دیزاین پلکانی باغ ها و محوطه های وحیاط نقش بسزایی در طراحی ویلا ها و حتی مجتمع های مسکونی این استان دارند. تراکم جمعیت در شهرهای آن نیز مانند سایر شهرها افراد را به ساخت خانه در مناطق کوهپایه ای راغب می کند و عده زیادی نسبت به بهره گیری از سکوت و آرامش چنین محیط هایی در کنار استفاده از فضای سبز و تنفس در میان گیاهان و پوشش گیاهی طبیعی، احساس نیاز می کنند.
طراحی و اجرای فضای سبز در لواسان
شاید در منطقه لواسان بیشتر از هر جای دیگر اثرات طراحی مدرن و نوین فضای سبز به اقتضای خواست و سلیقه افراد، هویدا باشد. اما امر بدیهی این است که در طراحی و اجرای فضای سبز و نزدیک کردن هر چه بیشتر محیط به طبیعت مورد نظر خود، قبل از هر چیز باید ایده های مناسبی را جهت طراحی در نظر بگیرید تا علاوه بر حفظ انسجام طبیعی محیط با پدیده های طبیعی که قصد خلق کردن آن ها را دارید، بتوانید از حد اکثر پتانسیل فضا برای ایجاد فضایی مناسب بهره بگیرید. رعایت این استانداردها و استفاده حد اکثری از ذوق و قریحه طراحان را می توان به خوبی در سازه های ویلایی منطقه لواسان مشاهده کرد و همین امر سبب شده است تا اکثریت قریب به اتفاق ویلاهای این نواحی به خانه هایی شیک و لوکس تبدیل شده و به تبع آن، قیمت مسکن در این شهر با افزایش چشمگیری روبرو باشد. شاید برای فرار از تنش های روحی و احیای آرامش روانی خود، سکوت و آرامش و فضای مثبت حاکم بر این شهر بهترین راه حل باشد. استفاده از آبنما، استخر، نور پردازی های زیبا و پیشرفته و طراحی پلکانی باغ یا حیاط از جمله المان هایی است که در ساخت و اجرای فضاهای مسکونی این شهر به کار گرفته شده است.
خدمات طراحی و اجرای فضای سبز در سهیلیه
در این منطقه بیش از هر چیز تاثیر استفاده از روش کاشت گیاهان مختلف و پوشش گیاهی در محوطه ویلا، مشهود است. گیاهان در طراحی فضا نقش قابل اعتنایی دارند و می توان ازآن ها برای تفکیک فضاها، ایجاد حصار یا سرپناه و دیواره هایی طبیعی و زیبا بهره برد. همچنین گیاهان قادر هستند به واسطه خصوصیات و ویژگی های منحص به فرد ظاهری خود، باعث ایجاد نوعی فرم معماری بدیع در فضا شوند. زمانی که به ردیف و فاصله و حجم گیاهان به هنگام کاشت آن ها توجه کنید، می توانید پس از مدتی، یک دیوار گیاهی طبیعی و منسجم را در محوطه ویلا یا ساختمان خود ایجاد نمایید که نقشی شگفت انگیز در زیبایی محیط دارد. حتی از سایه پهن درختان می توان به عنوان آفتاب گیری طبیعی استفاده نمود و با چیدن مبلمان یا صندلی مناسب در زیر آن، فضا را به فضایی دلنشین تبدیل کرد.
طراحی و اجرای فضای سبز در کردان
در منطقه کردان حجم و وسعت محوطه ویلاها معمولا زیاد است و در این ناحیه ویلاهای وسیعی مشاهده می شود. همین ویژگی فضا یعنی فراخ بودن آن، اختیار عمل بیشتری را به طراح می بخشد و به او اجازه می دهد تا اقدامات خود را با فراغ خاطر و بدون وجود محدودیت در فضا عملی کند. اجرای محوطه سازی در کردان با توجه به افزایش ساخت و ساز ویلا در این منطقه و تبدیل شدن آن به محیطی که می توان تعطیلات را در آن سپری کرد، به تجارتی پر سود تبدیل شده است. چرا که افراد در کنار ساخت ویلا تمایل دارند تا برای محوطه کاری آن هم از طرح های نوین استفاده کرده و فضای خانه را با دیزاینی مناسب، به بهترین شکل بیارایند.
طراحی و اجرای فضای سبز در کرج
شهر کرج در استان البرز یکی از کلان شهرهای پر جمعیت ایران است که تاثیر ایجاد فضای سبز شهری در آن، اطراف پاساژها، اداره ها، بانک ها، بیمارستان ها و البته فضاهای مسکونی را نیز در بر گرفته است. در شهر کرج برای دیزاین و طراحی محوطه ویلاها از طرح ها و المان هایی نظیر برکه، انواع سنگ، کف پوش های گیاهی، استخر، آلاچیق و آبنما استفاده می شود. اما طرحی که در این شهر در حال اجرا و افزایش است، استفاده از طراحی روف گاردن در پشت بام خانه ها است که با استقبال زیادی مواجه شده است.
برخی از این پشت بام ها حتی شکلی پلکانی و طبقاتی دارند و منظره زیبای باغچه ای کوچک در ارتفاع را نمایان می کنند. علاوه بر طراحی های فضای سبز شخصی و مسکونی، شاهد طرح هایی زیبا و چشمگیر در دیزاین پارک ها و خیابان های این شهر نیز هستیم. شهرداری کرج تقریبا از تمام انواع درخت که در این اقلیم با این شرایط زیست محیطی و موقعیت آب و هوایی سازگار هستند، برای پوشش دادن حاشیه خیابان ها و فضای پارک ها بهره گرفته است.
طراحی و اجرای فضای سبز خانگی
اگر تصمیم به طراحی و اجرای فضای سبز خانگی دارید، احتمالا محیط تحت اختیار شما به مراتب کوچک تر است. این فضای سبز می تواند یک حیاط کوچک یا حتی یک پاسیو باشد. در این صورت باید پیش از هر چیزی به موضوع دریافت نور دقت داشته و پس از آن سایر موارد مطرح می شوند. در صورتی که دریافت نور خورشید به اندازه کافی نباشد، باید به سراغ گیاهانی بروید که نیاز چندانی به نور خورشید ندارند و بدون آن نیز مراحل رشد و نمو آن ها به خوبی طی می شود. در غیر این صورت در کمترین زمانی با مشکل مواجه خواهید شد و کاشت های شما، پژمرده شده و رفته رفته از بین خواهند رفت.
در گام بعدی، لازم است که جای گیری تمامی فاکتورهای گیاهی و غیرگیاهی در طراحی فضای سبز خانگی خود را تعیین کنید. این به شما کمک می کند تا مرزبندی درستی داشته و به خوبی بتوانید جای هر یک از کاشت ها یا سایر فاکتورهایی که قرار است در محیط به کار بگیرید را مشخص سازید.
به این ترتیب تمام کارها پس از آن روی یک نظم خاص پیش رفته و در زمان اجرای پروژه فضای سبز خانگی نیز صرفه جویی خوبی به عمل می آید. بنابراین توصیه می شود که یک پروژه ایجاد فضای سبز خانگی، حتی اگر یک پاسیو باشد را به اندازه اجرای یک فضای سبز عمومی، جدی گرفته و تمامی نکات مربوط به آن را مورد به مورد لحاظ و اجرایی کنید. این موضوع سبب می شود که از کمترین پتانسیل های فضا، زیبایی های بزرگی خلق کرده و از تماشای فضای سبز به دست آمده، نهایت لذت را ببرید. فراموش نکنیم که فضای سبز خانگی، یکی از ابزارهای ایجاد نشاط در بین اعضای خانواده به شمار می رود و باید از آن نهایت استفاده به عمل آید.
طراحی و اجرای فضای سبز در محیط بسته
طراحی و اجرای فضای سبز در محیط بسته، کاملا سمت و سوی دیگری به خود می گیرد. در این شکل از طراحی و اجرای فضای سبز، کاشت به معنای واقعی آن حذف شده و تنها باید به فکر دکورسازی با استفاده از گیاهان طبیعی و نقش دادن به آن ها باشیم.
در این شرایط نیاز به یک زمینه سازی ابتدایی وجود دارد و پس از آن باید در یک نقشه طراحی فضای سبز داخلی، جای گذاری هر یک از گلدان ها یا سایر تجهیزات فضای سبز داخلی انجام شود. پیش از هر چیزی لازم است که نقشه برداری درستی از فضایی که می خواهید اجرای فضای سبز را در آن انجام دهید، داشته باشید. پس از آن در این نقشه، جای انبوه چینی یا قرار دادن سایر تجهیزات مانند یک آبنمای فضای بسته و غیره را تعیین کنید.
در مرحله بعدی می توانید نوع گلدان ها و گیاهان یا گل های داخل آن ها را تعیین کرده و نسبت به خرید و تهیه آن ها اقدام کنید. لازم است که روش نگهداری صحیح این گل و گیاهان را از پیش دانسته و برای نگهداری از آن ها مراحل صحیح را طی نمایید.
بدیهی است که شکل آبیاری و رسیدگی به گل و گیاهان مختلف، تفاوت هایی با هم دارد و شما نمی توانید از یک الگو و فرمول برای رسیدگی و آبیاری تمام آن ها استفاده کنید. اگر فکر می کنید که این موضوع را فراموش خواهید کرد، توصیه می کنیم که یک دفترچه و برنامه ریزی تهیه کرده و برنامه آبیاری و رسیدگی به گلدان های مختلف را در آن وارد سازید تا به موقع نسبت به اجرای هر یک از آن ها اقدام لازم را انجام دهید.
نتیجه گیری نهایی:
ایجاد و طراحی فضای سبز چه در سطح شهر و چه در محیط های مسکونی، سرشار از نکات مثبت و ویژگی های مطلوب است. مقابله و تلاش برای کاهش اثرات زیان بار آلودگی هایی که شهروندان و سلامت آن ها را درگیر کرده است، تنها با اهتمامی همه جانبه در جهت ساخت و طراحی محیط های سبز و پوشش های گیاهی میسر خواهد بود.
در طراحی و دیزاین فضای محوطه خانه های خود بعد از شناسایی نیازها و در نظر گرفتن شرایط آب و هوایی و ابعاد و وسعت محیط و انطباق ایده های خود با استانداردها و اصول فنی، قادر هستید بهترین و مدرن ترین طرح ها را برای آراستن فضا در نظر بگیرید. بعد از اجرای المان ها و ایجاد فضای سبز نیز کافی است تا برای حفظ و نگهداری گیاهان از برنامه های مدون و قوانین باغبانی پیروی کنید که در این صورت علاوه بر سهیم شدن در اقدامات مربوط به مبارزه با آلودگی هوا می توانید لذت رسیدگی به گیاهان و سپری کردن زمان خود در محیطی سبز و طبیعی را تجربه کنید.